ଦଶପଲ୍ଲା ଜଙ୍ଗଲରେ ସରକାରୀ ପ୍ରୟାସ ସତ୍ତ୍ୱେ ଖଲମଖୁଲା ଚାଲିଛି ବାରହା ଛୁଆଙ୍କ ଅବୈଧ ବ୍ୟବସାୟ

ନୟାଗଡ଼ ଜିଲ୍ଲାର ଘନ ଜଙ୍ଗଲରେ ବାର୍ହା ଛୁଆଙ୍କ ଅବୈଧ ବ୍ୟବସାୟ ଏକ ଭୟଙ୍କର ମୋଡ଼ ନେଇଛି । ପ୍ରତ୍ୟେକ ଛୁଆ ମାତ୍ର ୫,୦୦୦ ଟଙ୍କାରେ ଖଲମଖୁଲା ବିକ୍ରି ହେଉଛି, ଆଉ ବେଳେବେଳେ ଚାହିଦା ଅଧିକ ହେଲେ ୭,୦୦୦ ଟଙ୍କା ଯାଏଁ ଦାମ ବଢ଼ିଯାଏ । ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟର ବିଷୟ ହେଲା ଯେ, ସରକାର ଜଙ୍ଗଲ ଓ ବନ୍ୟଜୀବ ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ କୋଟି କୋଟି ଟଙ୍କା ଖର୍ଚ୍ଚ କରିଥିବା ସତ୍ତ୍ୱେ, ଜଙ୍ଗଲ ବିଭାଗ ଏହି ବ୍ୟବସାୟ ବିରୁଦ୍ଧରେ କୌଣସି କଡ଼ା ପଦକ୍ଷେପ ନେଉନାହାନ୍ତି ।  

ଶିକାର ଓ ବ୍ୟବସାୟର ପ୍ରକ୍ରିୟା  

ବାର୍ହା ଛୁଆଙ୍କୁ ମୁଖ୍ୟତଃ ଦଶପଲ୍ଲା, ଗଣିଆ ଓ ମହାନଦୀ ବନ୍ୟଜୀବ ଅଭୟାରଣ୍ୟ ଅଞ୍ଚଳରେ ଶିକାର କରାଯାଏ । ଏହି ଅଞ୍ଚଳଗୁଡ଼ିକରେ ଆଦିବାସୀ ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ବାସ ଅଧିକ । ମଇ ଓ ଜୁନ ମାସରେ ସ୍ଥାନୀୟ ଆଦିବାସୀମାନେ ଦଳ ବାନ୍ଧି ଜଙ୍ଗଲକୁ ଯାଇ ବୟସ୍କ ମାଈ ବାର୍ହାଙ୍କୁ ହଟାଇ ଦିଅନ୍ତି ବା ମାରି ଦେଇ ଛୁଆଙ୍କୁ ଧରି ଆଣନ୍ତି । ପରେ ଏହି ଛୁଆଙ୍କୁ ନିକଟସ୍ଥ ଗାଁଗୁଡ଼ିକରେ ପାଳନ କରାଯାଏ ବା ବିକ୍ରି କରାଯାଏ ।  

ଏହି ବ୍ୟବସାୟରେ ଜଡ଼ିତ ମୁଖ୍ୟ ଗାଁଗୁଡ଼ିକ ହେଲା – ବାଇସିପଲ୍ଲି, କଳସଖମଣା, ଚଡ଼େୟାପଲ୍ଲି, କୁଜାମେଣ୍ଢି, କୁଲୁରୁକୁମ୍ପା, ବାଣିଗୋଛା, ଟାକରା, ଭୋଗବାଡ଼ି, ପୋଖରିଗୋଛା ଓ ସାକନି । ଏହି ଅଞ୍ଚଳଗୁଡ଼ିକ ଘନ ଜଙ୍ଗଲ ଓ ଦୁର୍ଗମ ହୋଇଥିବାରୁ ବନ୍ୟଜୀବ ସୁରକ୍ଷା ନିୟମ କଡ଼ାକଡ଼ି ଭାବରେ ପାଳିତ ହେଉନାହିଁ ।  

କାହିଁକି ବାର୍ହାଙ୍କୁ ଶିକାର କରାଯାଏ?  

ଏହି ଅଞ୍ଚଳର ଆଦିବାସୀଙ୍କ ପାଇଁ ବାର୍ହା ମାଂସର ସାଂସ୍କୃତିକ ମହତ୍ତ୍ୱ ଅଛି । ବିବାହ ଓ ଶୁଦ୍ଧିକରଣ ଅନୁଷ୍ଠାନ ଆଦିରେ ଏହା ପାରମ୍ପରିକ ଭାବରେ ଖିଆଯାଏ । ପାଳିତ ବାର୍ହାଟି ବଡ଼ ହେଲେ ୧୦୦ କିଲୋଗ୍ରାମ୍ ରୁ ଅଧିକ ଓଜନ ହୋଇଥାଏ, ଯାହା ବଡ଼ ବଡ଼ ସମାବେଶ ପାଇଁ ଯଥେଷ୍ଟ ହୁଏ । ବଡ଼ ହେବା ପରେ ଏଗୁଡ଼ିକୁ ନିଜ ବ୍ୟବହାର ପାଇଁ ବଳି ଦିଆଯାଏ ବା ୩୫,୦୦୦ରୁ ୪୦,୦୦୦ ଟଙ୍କାରେ ବିକ୍ରି କରାଯାଇ ପରିବାରର ଜୀବିକା ଚଳାଯାଏ ।  

ସରକାରଙ୍କ ବନ୍ୟଜୀବ ସୁରକ୍ଷାରେ ବିଫଳତା  

କଡ଼ା ବନ୍ୟଜୀବ ସୁରକ୍ଷା ନିୟମ ଥାଇବି, ଅବୈଧ ବ୍ୟବସାୟ ଜାରି ଅଛି । ସ୍ଥାନୀୟଲୋକମାନେ ଅଭିଯୋଗ କରନ୍ତି ଯେ ଜଙ୍ଗଲ କର୍ମଚାରୀମାନେ ଆଖି ବୁଜି ଦେଖୁନାହାନ୍ତି ବା ଲାଞ୍ଚ ଖାଇ ଚୁପ୍ ହୋଇଯାଆନ୍ତି । ସରକାର ଜଙ୍ଗଲ ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ଅର୍ଥ ଖର୍ଚ୍ଚ କରୁଥିବା ସତ୍ତ୍ୱେ, ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ପାଟ୍ରୋଲିଂ ଓ ନିୟମ ପାଳନ ନହେବାରୁ ଏହି ପ୍ରୟାସ ନିଷ୍ଫଳ ହେଉଛି ।  

ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପ୍ରଶ୍ନ: ଉତ୍ତରଦାୟିତ୍ୱ  

ଏହି ପରିସ୍ଥିତି ଗମ୍ଭୀର ଚିନ୍ତାର କାରଣ ହେଉଛି:  

• କାହିଁକି ଜଙ୍ଗଲ କର୍ମଚାରୀମାନେ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ନେଉନାହାନ୍ତି?  
• ସେମାନେ ଲାଞ୍ଚ ନେଇ ଚୁପ୍ ହୋଇଯାଉଛନ୍ତି କି?  
• ସରକାର କେବେ ଏହି ସମ୍ବେଦନଶୀଳ ଅଞ୍ଚଳଗୁଡ଼ିକରେ କଡ଼ା ତଦାରଖ କରିବେ?  

ଯଦି ଏହି ଅବୈଧ ବ୍ୟବସାୟ ଜାରି ରହେ, ଓଡ଼ିଶାର ଜଙ୍ଗଲର ବାର୍ହା ସଂଖ୍ୟା ଭୟଙ୍କର ଭାବରେ ହ୍ରାସ ପାଇବ । ଏଥିପାଇଁ ଜଙ୍ଗଲ ପାଟ୍ରୋଲିଂ ବୃଦ୍ଧି, ବନ୍ୟଜୀବ ସୁରକ୍ଷା ନିୟମ କଡ଼ାକଡ଼ି ପାଳନ ଓ ଆଦିବାସୀ ସମ୍ପ୍ରଦାୟକୁ ସଚେତନ କରାଇବା ଆବଶ୍ୟକ ।  

ଶେଷ କଥା 

ଓଡ଼ିଶାର ଜଙ୍ଗଲରେ ବାର୍ହା ଛୁଆଙ୍କ ଅବୈଧ ବ୍ୟବସାୟ ବନ୍ୟଜୀବ ସୁରକ୍ଷାରେ ଏକ ବଡ଼ ସମସ୍ୟା ସୃଷ୍ଟି କରିଛି । ଆଦିବାସୀମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଏହା ସାଂସ୍କୃତିକ ଓ ଅର୍ଥନୈତିକ ଆବଶ୍ୟକତା ହୋଇଥିବାବେଳେ, ନିୟନ୍ତ୍ରଣହୀନ ଶିକାର ପରିବେଶର ସନ୍ତୁଳନ ନଷ୍ଟ କରିପାରେ । ସରକାରଙ୍କୁ ଆଦିବାସୀଙ୍କ ଜୀବିକା ସହିତ ସାମଞ୍ଜସ୍ୟ ରଖି କଡ଼ା ପଦକ୍ଷେପ ନେବା ଆବଶ୍ୟକ । ପ୍ରଶ୍ନ ଆସୁଛି: ପ୍ରଶାସନ କେବେ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ପଦକ୍ଷେପ ନେବେ?

ରତ୍ନାକର ହୋତା

ସାଂବାଦିକ

ରତ୍ନାକର ହେତା ଜଣେ ସାଂବାଦିକ ହେବା ସହିତ ମଧ୍ଯ ଜଣେ ଉତ୍ସାହୀ ପରିବେଶବିତ୍ ଓ ବନ୍ୟଜୀବ ସଂରକ୍ଷକ| ସେ ଜଣେ ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟିକ ଭାବରେ ମଧ୍ଯ ପରିଚିତ। ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା, ସାହିତ୍ୟ ଓ ସଂସ୍କୃତି ପ୍ରତି ଗଭୀର ଅନୁରାଗ ରଖୁଥିବା ଏହି ଲେଖକ ବିଭିନ୍ନ ପତ୍ରିକା, ସମ୍ବାଦପତ୍ର ଓ ଅନଲାଇନ ପ୍ଲାଟଫର୍ମରେ ନିଜର ରଚନା ମାଧ୍ୟମରେ ସାମାଜିକ, ସାଂସ୍କୃତିକ ଓ ଐତିହାସିକ ବିଷୟବସ୍ତୁକୁ ସରଳ ଓ ମାର୍ମିକ ଭାଷାରେ ପାଠକଙ୍କ ନିକଟରେ ପହଞ୍ଚାଇଥାନ୍ତି। ସାହିତ୍ୟ ଓ ସାମାଜିକ ପରିବର୍ତ୍ତନ ପ୍ରତି ନିବିଡ଼ ଆଗ୍ରହ ରଖୁଥିବା ଏହି ଲେଖକ ଓଡ଼ିଶାର ସାଧାରଣ ଜନଜୀବନ, ଆଦିବାସୀ ସଂସ୍କୃତି ଓ ଲୋକପରମ୍ପରାକୁ ନେଇ ନିରନ୍ତର ଲେଖୁଛନ୍ତି। ତାଙ୍କ ଲେଖାରେ ଓଡ଼ିଆ ଜୀବନର ସତ୍ୟତା, ସଂଘର୍ଷ ଓ ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ ଉଜ୍ଜ୍ୱଳ ଭାବରେ ପ୍ରତିଫଳିତ ହୋଇଥାଏ।