ତାବେଡା ଗାଁ: ନୟାଗଡ଼ର ଏକ ବିସ୍ମୃତ ଆଦିବାସୀ ଗ୍ରାମ ଯାହାକୁ ରାସ୍ତା, ବିଦ୍ୟାଳୟ କିମ୍ବା ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟସେବା ଛୁଇଁ ନାହିଁ

ନୟାଗଡ଼ ଜିଲ୍ଲା ଦଶପଲ୍ଲାର ପର୍ବତମୟ ଅଞ୍ଚଳରେ ଅବସ୍ଥିତ ତାବେଡା ଗାଁ, ଏକ ଛୋଟ ଆଦିବାସୀ ଗ୍ରାମ ଯାହା ଯେପରି ସମୟର ପରିଧିରୁ ଦୂରରେ ଅଛି। ଭାରତ ୭୩ ବର୍ଷ ଧରି ସ୍ୱାଧୀନତା ପାଳନ କରିଥିବାବେଳେ, ସରକାରୀ ଯୋଜନାଗୁଡ଼ିକର ଲାଭ ଏହି ଦୁର୍ଗମ ଗ୍ରାମବାସୀଙ୍କ ପାଖରେ ପହଞ୍ଚି ନାହିଁ। ପ୍ରତ୍ୟେକ ନିର୍ବାଚନ ସମୟରେ ନେତାମାନେ ଆସନ୍ତି, ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ଦିଅନ୍ତି ଏବଂ ଗ୍ରାମବାସୀଙ୍କୁ ଫିକା ଆଶା ଛାଡ଼ି ଚାଲିଯାନ୍ତି।  

ମୌଳିକ ସୁବିଧାଗୁଡ଼ିକ ପାଇଁ ସଂଘର୍ଷ  

ନୟାଗଡ଼ ଜିଲ୍ଲାର ଦଶପଲ୍ଲା ବ୍ଲକ୍ ଅନ୍ତର୍ଗତ ତାବେଡା ଗାଁରେ ୧୩ ଟି ଆଦିବାସୀ ପରିବାରର ପ୍ରାୟ ୬୦ ଜଣ ଲୋକ ବାସ କରନ୍ତି। ଏହି ଗ୍ରାମଟି ଐତିହାସିକ ଭାବରେ ଏକ ପୁରାତନ ରାଜସ୍ୱ ଗ୍ରାମ ହୋଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ, ଏଠାରେ ମୌଳିକ ସୁବିଧା ମଧ୍ୟ ଉପଲବ୍ଧ ନାହିଁ। ତାବେଡାକୁ ବାହ୍ୟ ପୃଥିବୀ ସହିତ ଯୋଗାଯୋଗ କରୁଥିବା କୌଣସି ସଠିକ୍ ରାସ୍ତା ନାହିଁ। ଗ୍ରାମବାସୀଙ୍କୁ ଜରୁରୀ ସାମଗ୍ରୀ ପାଇଁ ୪ କିଲୋମିଟର ଦୂରବର୍ତ୍ତୀ ତିଳାବାଡ଼ି ଗାଁକୁ ଜଙ୍ଗଲ ଓ ପାହାଡ଼ିଆ ରାସ୍ତା ପାରି ହୋଇ ଯିବାକୁ ପଡ଼େ।  

ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟସେବା କ୍ଷେତ୍ରରେ ଅବସ୍ଥା ଅତ୍ୟନ୍ତ ଶୋଚନୀୟ। ଗ୍ରାମରେ କୌଣସି ଡାକ୍ତରଖାନା ନାହିଁ। ପାରମ୍ପାରିକ ଚିକିତ୍ସକ ଯଥା ଜାନି ଓ ଝାଙ୍କର ମାନଙ୍କ ଉପରେ ଗ୍ରାମବାସୀଙ୍କର ଆଶା ନିର୍ଭର କରେ। ଗର୍ଭବତୀ ମହିଳା ଓ ଗୁରୁତର ରୋଗୀଙ୍କୁ ନିକଟତମ ଡାକ୍ତରଖାନାକୁ ନେବା ପାଇଁ ଦୋଳା ରେ ବହି ଯିବାକୁ ପଡ଼େ। ବ୍ଲକ୍ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ, ସେମାନଙ୍କ ପାଇଁ ରାଜଧାନୀଠାରୁ ମଧ୍ୟ ଦୂର ଲାଗେ।  

ଶିକ୍ଷା: ଏକ ଦୂରାବସ୍ଥିତ ସ୍ୱପ୍ନ 

ତାବେଡାର ପିଲାମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଶିକ୍ଷା ଏକ ବିଳାସ ପରି। ଯଦିଓ ଏକ ଅଙ୍ଗନବାଡ଼ି କେନ୍ଦ୍ର ଅଛି, ତଥାପି ଏହା ଠିକ୍ ଭାବରେ କାମ କରୁନାହିଁ। ଛୋଟ ପିଲାମାନଙ୍କୁ ତିଳାବାଡ଼ିରେ ଥିବା ବିଦ୍ୟାଳୟକୁ ଯିବାକୁ ହେଉଛି ୪ କିଲୋମିଟର ଜଙ୍ଗଲ ରାସ୍ତା। ଏଠାରେ ଥିବା ଏକମାତ୍ର ବିଦ୍ୟାଳୟ ହେଉଛି ଆଦିବାସୀ କଲ୍ୟାଣ ଆଶ୍ରମ ବିଦ୍ୟାଳୟ, ଯାହା କେବଳ ଝିଅମାନଙ୍କୁ ତୃତୀୟ ଶ୍ରେଣୀ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଶିକ୍ଷା ଦେଇଥାଏ। ପୁଅପିଲାମାନଙ୍କ ପାଇଁ କୌଣସି ବିକଳ୍ପ ନାହିଁ, ଯାହା ଫଳରେ ଅନେକ ନିରକ୍ଷର ରହି ଯାଉଛନ୍ତି।  

ନାହିଁ ରାସ୍ତା, ନାହିଁ ସ୍ୱଚ୍ଛତା, ନାହିଁ ପାଣି  

ସରକାର ଯଦିଓ ବିକାଶର ଦାବି କରନ୍ତି, ତଥାପି ତାବେଡାରେ କୌଣସି ଉଚିତ୍ ରାସ୍ତା ନାହିଁ। ଗ୍ରାମବାସୀଙ୍କୁ ରାସନ ନେବାକୁ ୧୦ କିଲୋମିଟର ଦୂର ଟାକରା ପଞ୍ଚାୟତକୁ ଯିବାକୁ ପଡ଼େ। ସ୍ୱଚ୍ଛ ଭାରତର ଏକ ସାଇନବୋର୍ଡ ଏଠାରେ ଏକ କ୍ରୁର ପରିହାସ ପରି ଲାଗେ—କାରଣ ଗ୍ରାମରେ ଗୋଟିଏ ପାଇଖାନା ମଧ୍ୟ ନାହିଁ।  

ପିଇବା ପାଇଁ ପରିଷ୍କାର ପାଣି ମଧ୍ୟ ଏକ ବଡ଼ ସମସ୍ୟା। ଗ୍ରାମବାସୀମାନେ ଏକ ପାହାଡ଼ିଆ କୂଅ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରନ୍ତି, ଯାହାର ପାଣିକୁ ଗଙ୍ଗା ଜଳ ପରି ପବିତ୍ର ମନେ କରନ୍ତି। ପାଇପ ଜଳ ଯୋଗାଣ ଏବେ ମଧ୍ୟ ଏକ ସ୍ୱପ୍ନ ଅଟେ।  

ସରକାରୀ ଯୋଜନା: କେବଳ କାଗଜରେ 

ଯଦିଓ ଗ୍ରାମଟି ଆବାସ ଯୋଜନା ଅନ୍ତର୍ଗତ ଥିଲା, କିନ୍ତୁ ରାସ୍ତା ନଥିବାରୁ ଘର ନିର୍ମାଣ ସମ୍ଭବ ହୋଇନାହିଁ। ବୟସ୍କ ଲୋକଙ୍କୁ ପେନସନ ନେବାକୁ ୧୦ କିଲୋମିଟର ପଞ୍ଚାୟତ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟକୁ ଯିବାକୁ ପଡ଼େ। ଅଙ୍ଗନବାଡ଼ି କର୍ମୀ ମାସକୁ ଥରେ ଆସି ଚାଉଳ, ଡାଲି, ଅଣ୍ଡା ଓ ଚୁଡ଼ା ବାଣ୍ଟି ଚାଲିଯାଆନ୍ତି।  

ଆଶାର ଏକ କିରଣ?  

ଗ୍ରାମବାସୀମାନେ ଆଶା କରୁଛନ୍ତି ଯେ କିଛି ପରିବର୍ତ୍ତନ ହେବ। ସେମାନେ ସ୍ୱପ୍ନ ଦେଖନ୍ତି ଏକ ରାସ୍ତାର, ଯାହା ସେମାନଙ୍କୁ ବାହ୍ୟ ପୃଥିବୀ ସହିତ ଯୋଗାଯୋଗ କରିବ, ପିଲାମାନଙ୍କ ପାଇଁ ବିଦ୍ୟାଳୟ, ଜରୁରୀ ସ୍ଥିତି ପାଇଁ ଡାକ୍ତରଖାନା ଏବଂ ପରିବାର ପାଇଁ ପରିଷ୍କାର ପାଣି। କିନ୍ତୁ ପ୍ରତିବର୍ଷ ବିତିବା ସହିତ ସେମାନଙ୍କ ଆସ୍ଥା ହ୍ରାସ ପାଉଛି।  

ପ୍ରଶ୍ନ ରହିଛି: କେବେ ବଦଳିବ ତାବେଡାର କାହାଣୀ? କେବେ ପହଞ୍ଚିବ ବିକାଶ ଓଡ଼ିଶା ଏହି ବିସ୍ମୃତ କୋଣକୁ? ବର୍ତ୍ତମାନ ଗ୍ରାମବାସୀମାନେ ଅପେକ୍ଷା କରିଛନ୍ତି, ଉପେକ୍ଷା ଏବଂ ଫିକା ପ୍ରତିଶ୍ରୁତିର ମଧ୍ୟବର୍ତ୍ତୀ ଅବସ୍ଥାରେ।

ରତ୍ନାକର ହୋତା

ସାଂବାଦିକ

ରତ୍ନାକର ହେତା ଜଣେ ସାଂବାଦିକ ହେବା ସହିତ ମଧ୍ଯ ଜଣେ ଉତ୍ସାହୀ ପରିବେଶବିତ୍ ଓ ବନ୍ୟଜୀବ ସଂରକ୍ଷକ| ସେ ଜଣେ ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟିକ ଭାବରେ ମଧ୍ଯ ପରିଚିତ। ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା, ସାହିତ୍ୟ ଓ ସଂସ୍କୃତି ପ୍ରତି ଗଭୀର ଅନୁରାଗ ରଖୁଥିବା ଏହି ଲେଖକ ବିଭିନ୍ନ ପତ୍ରିକା, ସମ୍ବାଦପତ୍ର ଓ ଅନଲାଇନ ପ୍ଲାଟଫର୍ମରେ ନିଜର ରଚନା ମାଧ୍ୟମରେ ସାମାଜିକ, ସାଂସ୍କୃତିକ ଓ ଐତିହାସିକ ବିଷୟବସ୍ତୁକୁ ସରଳ ଓ ମାର୍ମିକ ଭାଷାରେ ପାଠକଙ୍କ ନିକଟରେ ପହଞ୍ଚାଇଥାନ୍ତି। ସାହିତ୍ୟ ଓ ସାମାଜିକ ପରିବର୍ତ୍ତନ ପ୍ରତି ନିବିଡ଼ ଆଗ୍ରହ ରଖୁଥିବା ଏହି ଲେଖକ ଓଡ଼ିଶାର ସାଧାରଣ ଜନଜୀବନ, ଆଦିବାସୀ ସଂସ୍କୃତି ଓ ଲୋକପରମ୍ପରାକୁ ନେଇ ନିରନ୍ତର ଲେଖୁଛନ୍ତି। ତାଙ୍କ ଲେଖାରେ ଓଡ଼ିଆ ଜୀବନର ସତ୍ୟତା, ସଂଘର୍ଷ ଓ ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ ଉଜ୍ଜ୍ୱଳ ଭାବରେ ପ୍ରତିଫଳିତ ହୋଇଥାଏ।