ଓଡ଼ିଶାର ଜଙ୍ଗଲରେ ଶିକାରୀ ଓ କାଠ ମାଫିଆଙ୍କ ଆତଙ୍କ: କାହିଁକି ବନ କର୍ମଚାରୀମାନେ ଅସୁରକ୍ଷିତ?

ଓଡ଼ିଶାର ହରିତ ସମ୍ପଦ ଓ ବନ୍ୟଜନ୍ତୁଙ୍କ ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ଯେଉଁ ସୂର୍ଯ୍ୟସେନାନୀମାନେ ନିଶ୍ଚିନ୍ତ ରାତିରେ ଜଙ୍ଗଲର ଅନ୍ଧକାରରେ ପହରା ଦେଉଛନ୍ତି, ସେମାନେ ଆମର ବନ କର୍ମଚାରୀ। କିନ୍ତୁ ଆଜି ସେମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଜଙ୍ଗଲର ରାତି ହୋଇଯାଇଛି ଭୟଙ୍କର। ଶିକାରୀ ଓ କାଠ ମାଫିଆଙ୍କ ବନ୍ଧୁକର ନଳୀ ଆଜି କେବଳ ବନ୍ୟଜନ୍ତୁଙ୍କୁ ନୁହେଁ, ବରଂ ବନକର୍ମଚାରୀଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ଟାର୍ଗେଟ୍ କରୁଛି। ଏହି ପରିସ୍ଥିତିରେ ଆମେ କ’ଣ ନୀରବ ଦର୍ଶକ ହୋଇରହିବା?  

ଜଙ୍ଗଲ: ଏକ ଭୟାବହ ବାସ୍ତବତା  

ଗତ କିଛି ବର୍ଷ ଧରି ଓଡ଼ିଶାର ବିଭିନ୍ନ ଜଙ୍ଗଲ, ବିଶେଷକରି ନୟାଗଡ଼ର ଦଶପଲ୍ଲା, ଗଣିଆ, ଶିମିଳିପାଳ ଅଭୟାରଣ୍ୟ ଏବଂ ହିନ୍ଦୋଳ ଅଞ୍ଚଳରେ ଶିକାରୀ ଓ କାଠ ମାଫିଆଙ୍କ ତାଣ୍ଡବ ବଢ଼ିଛି। ଏମାନେ ଆଧୁନିକ ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ରରେ ସଜ୍ଜିତ ହୋଇ ବନ୍ୟଜନ୍ତୁଙ୍କୁ ହତ୍ୟା କରୁଛନ୍ତି ଏବଂ ମୂଲ୍ୟବାନ ଗଛ ଚୋରାଚାଲାଣ କରୁଛନ୍ତି। କିନ୍ତୁ ଏଥିରେ ଅଧିକ ଚିନ୍ତାଜନକ କଥା ହେଉଛି ଯେ, ବନ କର୍ମଚାରୀମାନେ ନିଜକୁ ସୁରକ୍ଷିତ ମନେ କରୁନାହାନ୍ତି। ଫରେଷ୍ଟ ଗାର୍ଡ ପ୍ରହ୍ଲାଦ ପ୍ରଧାନଙ୍କ ହତ୍ୟା, ବନାଧିକାରୀ ନିଖିଲେଶ ମଲିକଙ୍କ ଉପରେ ଆକ୍ରମଣ ଭଳି ଘଟଣାଗୁଡ଼ିକ ପ୍ରମାଣ କରୁଛି ଯେ ବନ ରକ୍ଷକମାନେ ନିଜ ପ୍ରାଣ ହାତେ ଧରି କାମ କରୁଛନ୍ତି।  

କାହିଁକି ବନକର୍ମଚାରୀମାନେ ଅସୁରକ୍ଷିତ? 

• ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ରର ଅଭାବ: ଅଧିକାଂଶ ବନକର୍ମଚାରୀ କେବଳ ଲାଠି ନେଇ ଶିକାରୀଙ୍କ ମୁକାବିଲା କରିବାକୁ ବାଧ୍ୟ ହୁଅନ୍ତି, ଯେତେବେଳେ ଶିକାରୀମାନେ ଆଧୁନିକ ବନ୍ଧୁକ ଏବଂ ବାରୁଦ ସହିତ ସଜ୍ଜିତ।  
• ଯୋଗ୍ୟ ତାଲିମ୍ ଓ ସମର୍ଥନର ଅଭାବ: ଯଦିଓ କେତେକ କର୍ମଚାରୀଙ୍କୁ ବନ୍ଧୁକ ଚାଳନା ତାଲିମ୍ ଦିଆଯାଇଛି, କିନ୍ତୁ ବନ୍ଧୁକ ନ ଥିବାରୁ ସେହି ତାଲିମ୍ ବ୍ୟର୍ଥ ହେଉଛି।  
• ମାଫିଆ-ରାଜନୀତି ନେଟୱର୍କ: କାଠ ମାଫିଆ ଓ ଶିକାରୀଙ୍କ ପଛରେ ରାଜନୈତିକ ସମର୍ଥନ ରହିଥିବାରୁ ସେମାନେ ନିର୍ଭୟରେ ଅପରାଧ କରୁଛନ୍ତି।  

ଆମେ କ’ଣ କରିପାରିବା?  

• ବନକର୍ମଚାରୀଙ୍କୁ ସଶସ୍ତ୍ର କରିବା: ପ୍ରତ୍ୟେକ ଫରେଷ୍ଟ ଗାର୍ଡଙ୍କୁ ଆଧୁନିକ ବନ୍ଧୁକ ଓ ସୁରକ୍ଷା ସାମଗ୍ରୀ ଯୋଗାଇ ଦେବା ଆବଶ୍ୟକ।  
• ସ୍ମାର୍ଟ ଫରେଷ୍ଟ ମ୍ୟାନେଜମେଣ୍ଟ୍: ଡ୍ରୋନ୍, ଜିପିଏସ୍ ଟ୍ରାକିଂ ଓ ନିଗରାଣୀ ସିସ୍ଟମ୍ ବ୍ୟବହାର କରି ଜଙ୍ଗଲର ସୁରକ୍ଷା ବୃଦ୍ଧି କରାଯାଇପାରିବ।  
• ସ୍ଥାନୀୟ ସମ୍ପର୍କ ଓ ସଚେତନତା: ଗ୍ରାମବାସୀଙ୍କୁ ସାଥି କରି ସେମାନଙ୍କ ମାଧ୍ୟମରେ ଜଙ୍ଗଲ ସୁରକ୍ଷା କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଜୋରଦାର କରାଯାଇପାରିବ।  
• କଠୋର ନ୍ୟାୟ ପ୍ରଣାଳୀ: ଶିକାରୀ ଓ ମାଫିଆଙ୍କୁ ଦ୍ରୁତ ଓ କଠୋର ଶିକ୍ଷା ନିଶ୍ଚିତ କରିବା ଆବଶ୍ୟକ।  

ଆହୁରି ପଢନ୍ତୁ:

• ଦଶପଲ୍ଲା ଜଙ୍ଗଲରେ ସରକାରୀ ପ୍ରୟାସ ସତ୍ତ୍ୱେ ଖଲମଖୁଲା ଚାଲିଛି ବାରହା ଛୁଆଙ୍କ ଅବୈଧ ବ୍ୟବସାୟ
• ଓଡ଼ିଶାର ମହାନଦୀ ବନ୍ୟପ୍ରାଣୀ ବନଖଣ୍ଡରେ କଳା ଚିତାବାଘଙ୍କ ସଫଳ ବଂଶବିସ୍ତାର – ସଂରକ୍ଷଣ ପ୍ରୟାସ ଜାରି
• ଓଡ଼ିଶାରେ ବାଘ ସଂରକ୍ଷଣ: କାହିଁକି କମିଯାଉଛି ବାଘ ସଂଖ୍ୟା? ଜାଣନ୍ତୁ ସମାଧାନ!

ଶେଷ କଥା: ଜଙ୍ଗଲ ହେଉଛି ଆମ ସମ୍ପଦ, ଏହାର ରକ୍ଷା ଆମ ଦାୟିତ୍ୱ  

ଓଡ଼ିଶାର ଜଙ୍ଗଲ ଓ ବନ୍ୟଜନ୍ତୁ କେବଳ ପର୍ଯ୍ୟଟନ କେନ୍ଦ୍ର ନୁହେଁ, ଏହା ଆମର ପରିବେଶର ସନ୍ତୁଳନ ଓ ସାଂସ୍କୃତିକ ପରମ୍ପରାର ଅଂଶ। ଯଦି ଆଜି ଆମେ ନୀରବ ରହିଲେ, ଆସନ୍ତା କାଲି ଏହି ସମ୍ପଦ ଇତିହାସର ପୃଷ୍ଠାରେ ସୀମିତ ହୋଇଯିବ। ତେଣୁ, ଆସନ୍ତୁ, ଆମେ ସମସ୍ତେ ମିଳି ବନ କର୍ମଚାରୀଙ୍କ ସୁରକ୍ଷା ଓ ଜଙ୍ଗଲ ସଂରକ୍ଷଣ ପାଇଁ ଏକଜୁଟ ହୋଇ କାମ କରିବା।  

ଜୟ ଜଙ୍ଗଲ! ଜୟ ଓଡ଼ିଶା!

(ଏହି ଲେଖାଟି ସାମାଜିକ ସଚେତନତା ପାଇଁ ରଚିତ। ବନ କର୍ମଚାରୀଙ୍କ ସୁରକ୍ଷା ଓ ଜଙ୍ଗଲ ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ସରକାର, ପ୍ରଶାସନ ଓ ସାଧାରଣ ଜନତାଙ୍କ ସକ୍ରିୟ ଭୂମିକା ଆବଶ୍ୟକ।)

ରତ୍ନାକର ହୋତା

ସାଂବାଦିକ

ରତ୍ନାକର ହେତା ଜଣେ ସାଂବାଦିକ ହେବା ସହିତ ମଧ୍ଯ ଜଣେ ଉତ୍ସାହୀ ପରିବେଶବିତ୍ ଓ ବନ୍ୟଜୀବ ସଂରକ୍ଷକ| ସେ ଜଣେ ଉତ୍ସାହୀ ଲେଖକ, ସାମାଜିକ କର୍ମୀ ଓ ପରିବେଶ ପ୍ରେମୀ ଭାବରେ ଓଡ଼ିଶାର ଜଙ୍ଗଲ, ବନ୍ୟଜନ୍ତୁ ସୁରକ୍ଷା ଓ ସ୍ଥାନୀୟ ସମସ୍ୟା ଉପରେ ନିୟମିତ ଲେଖନ୍ତି। ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ଓ ସାହିତ୍ୟ ପ୍ରତି ଗଭୀର ଅନୁରାଗ ରଖିଥିବା ଏହି ଲେଖକ ବିଭିନ୍ନ ପତ୍ରିକା, ବ୍ଲଗ୍ ଓ ସାମାଜିକ ଗଣମାଧ୍ୟମରେ ନିଜ ମତାମତ ରଖିବା ସହ ସାଧାରଣ ଲୋକଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସଚେତନତା ସୃଷ୍ଟି କରିବାକୁ ସଦା ପ୍ରୟାସୀ।